الدولة العميقة (تركيا)

عودة للموسوعة

الدولة العميقة (هجريا)

غلاف كتاب "الدولة العميقة: 1950-2007". بقلم جنيد أرجايورك

الـدولـة العـميـقـة ((بالهجرية: derin devlet)‏؛ بالإنگليزية: Deep state) يـُدَّعى أنها مجموعة من التحالفات النافذة والمناهضة للديمقراطية داخل النظام السياسي الهجري، وتتكون من عناصر رفيعة المستوى داخل أجهزة المخابرات (المحلية والأجنبية)، والقوات المسلحة الهجرية والأمن والقضاء والمافيا. فكرة الدولة العميقة مماثلة لفكرة "دولة داخل الدولة". ولهؤلاء المعتقدين بوجودها، فالأجندا السياسية للدولة العميقة تتضمن الولاء للقومية وcorporatism، ومصالح الدولة. العنف ووسائل الضغط الأخرى قد تم توظيفهم تاريخياً بطريقة خفية في الأغلب للتأثير على النخب السياسية والاقتصادية لضمان تحقق مصالح معينة ضمن الاطار الديمقراطي ظاهرياً لخريطة القوى السياسية. الرئيس السابق سليمان دميرل يقول حتى منظر وسلوك النخب (التي يسيطر عليها العسكر) التي تكون الدولة العميقة، وتعمل على الحفاظ على المصالح الوطنية، يشكله إيمان متجذر، يعود إلى سقوط الدولة العثمانية، بأن البلد هودوماً "على حافة الهاوية".

أيديولوجية الدولة العميقة يراها اليساريون مناهضة للعامل أووطنية متطرفة؛ ويراها الإسلاميون مناهضة للإسلام وفهمانية؛ ويراها الأكراد مناهضة للأكراد. وكما يوضح رئيس الوزراء الأسبق بولنت أجاويد، فإن تنوع الآراء يعكس عدم اتفاق على ماقد يكون الدولة العميقة. أحد التفسيرات هوحتى "الدولة العميقة" ليست تحالفاً، بل إنها مجموع عدة مجموعات تعمل ضد بعضها البعض خلف الكواليس، جميع منها يسعى لتطبيق الأجندا الخاصة بها. وشائعات الدولة العميقة تروج في هجريا منذ فترة حكم أجاويد كرئيس وزراء في السبعينات، بعد إعلانه عن وجود فرع هجري لعملية گلاديو، "المناهضة لحرب العصابات".

للمراقب الأجنبي، فإن الاعتقاد الهجري بالدولة العميقة هوظاهرة اجتماعية مثيرة للاهتمام، ويبدوأنها مبنية على تجميعة من الحقائق ونظريات مؤامرة. فالكثير من الأتراك، بما فيهم سياسيون منتخبون، قد صرحوا بإيمانهم بأن "الدولة العميقة" موجودة.

خلفية

يمكن تتبع الجمعيات السرية الهجرية إلى الدولة العثمانية. السلطان سليم الثالث، على سبيل المثال، أسس لجنة سرية، التي كانت في الأساس جيش شخصي لحمايته بعد حتى تعرض لمحاولة اعتداء بعد حربه ضد روسيا والنمسا. حتى نائبه، الصدر الأعظم، لم يكن على فهم به.:594

التحالفات التآمرية كانت ناشطة جداً أثناء عهد لجنة الاتحاد والترقي، حين كانت ضالعة في التخطيط للاطاحة بالسلطان. أحد القتلة ذائعي الصيت، يعقوب جميل، استأجرته الحكومة، وأطلق النار على قيادة أنور پاشا بعد حتى تخلوا عن خدماته. ويقول البعض حتى تلك الجمعيات كانت ضرورية في التتريك الذي تلى اضمحلال الدولة العثمانية. فسياسة التتريك السرية يـُزعم أنه كانت تنفذها جماعات سرية لكي لا يـُكتشف محرضين عليها.

مصطفى كمال أتاتورك نفسه انضم لجمعيات سرية (مثل جمعية الحرس Karakol Cemiyeti) التي كانت ستعتبر اليوم وحدات قوات خاصة لدعم القضية الجمهورية. ويدعي البعض حتى الدولة العميقة المزعومة، في أيامنا الحالية، هي مواصلة لتلك الجمعيات.

الاعتراف بوجودها

حريت، 26 نوفمبر 1990.

أول من أشار علناً لوجود تحالف سري ذي نفوذ كان رئيس الوزراء بولنت أجاويد، الذي كشف في 1974 الكيان "المناهض لحرب العصابات". حتى ذلك الحين، فقد كانت الولايات المتحدة تمول دائرة الحرب الخاصة ((بالهجرية: Özel Harp Dairesi)‏، أو"أحد" ÖHD) ضمن برنامج البعثة العسكرية المشهجرة للولايات المتحدة لمعونة هجريا (JUSMMAT)؛ الذي كان مبادرة لتطبيق مبدأ ترومان. وعندما انهارت مفاوضات المعونة العسكرية السنوية، طلب قائد "أحد"، الجنرال كمال يمق، من الجنرال سميح سنجر، رئيس الأركان العامة آنذاك حتى يطلب من أجاويد حساب سري قدره 1 مليون دولار. وعندئذ فقط فهم أجاويد بوجود هذا البرنامج، وطلب احاطة. وقد أدى فضول رئيس الوزراء ومحاولته لجم كباح المنظمة إلى محاولة اغتياله في مطار إزمير في 1977. في مذكراته، يقول يمق حتى حزب أجاويد نفسه كان يضم عملاء من ÖHD، اختارهم ورباهم من الصغر رئيس الأركان. وعندما سأل أجاويد بطريقة غير مباشرة يمق عن مدى تغلغل المنظمة داخل حزبه، أجابه يمق بأن لا داعي للقلق إذ حتى "الأولاد مستقيمون وذووتربية خاصة...ألا يجعلهم ذلك أعضاء أفضل في البرلمان،يا ترى؟ وبجانب ذلك، هل أدين أي منهم في فضيحة؟"

الرئيس السابق والجنرال كنعان إڤرن، الذي قاد الانقلاب العسكري في 1980 حكى في مذكراته عن لقاء مع رئيس الوزراء آنذاك سليمان دميرل فيخمسة مايو1980، ذاكراً حتى دميرل طلب منه حتى يستخدم أفراد "أحد" ÖHD في مقاتلة الارهابيين، في تلميح واضح إلى الحادثة في قرية قزل‌دره في 30 مارس 1972. رفض كنعان إڤرن الطلب، ذاكراً حتى لن يسمح للشائعات المتجددة عن قوات مكافحة حرب العصابات. وقد ذكر كنعان إڤرن تعليقات مماثلة في الصحيفة اليومية حريت في 26 نوفمبر 1990. وفي ذلك الوقت، صرحت رئيسة الوزراء آنذاك طانسوچيلر حتى هجريا تحتضن كلاً من "الين ماتوا من أجل الدولة، والذين قـَتـَلوا من أجل الدولة" كأبطال، في تباين واضح عن خط دميرل.

وقد وصف الرئيس السابق سليمان دميرل الدولة العميقة كمرادف للقوات المسلحة، وقادرة على اخضاع الدولة الشرعية في أوقات الاضطرابات. وقد أكد كنعان إڤرن نفسه الشكوك، في لقاء مع الصحفي ياڤوز دونات.

أحدث الاتهامات تأتي من رئيس الوزراء الحالي، رجب طيب إردوغان. ففي البرنامج التلفزيوني İskele Sancak على المحطة التلفزيونية الهجرية قنال 7 في 26 يناير 2007، أعرب عن اعتقاده بوجود الدولة العميقة: "أنا لا أتفق مع من يقول حتى الدولة العميقة غير موجودة. فإنها موجودة. لقد كانت موجودة دوماً - ولم تبدأ مع الجمهورية؛ فإنها تعود إلى الأزمنة العثمانية. إنها ببساطة تقليد. إنه من الواجب تقليلها، ولوأمكن مسحها من الوجود." ويرى البعض تحقيقات إرگنقون، تحت عين إردوغان، كتطبيق لهذا التطهير.


نشأة الدولة العميقة في هجريا

يعتبر ظهور الحركة القومية الطورانية التي تأثرت بالنظريات القومية في أوروبا، وكانت اسطنبول وسالونيك مركزين لنشاطها، المحرك الأساسي لزوال الامبراطورية العثمانية، وتأسيس هجرية بديلة عن الخلافة الغسلامية، وكان يرى أتاتورك حتى الوقت حان لينظر الأتراك إلى مصالحهم ويبتروا صلتهم بالشعوب الإسلامية، فأحل مبدأ القومية محل الخلافة. وقام بحملة الغت جميع المؤسسات المرتبطة بالحكم الإسلامي، وألغى المحاكم الشرعية الإسلامية، ومنذ عام 1925 بدأ في تغريب هجريا ثقافة وحضارة ومجمع وممارسات، كما قام بتكريس دور الجيش كحارس للنظام الجديد. ومنذ ذلك الحين ظهرت قوى كبيرة تتحكم في هجريا، منها: وسائل الإعلام القوية من صحف ومجلات، وإذاعات وقنوات تلفزيونية، متعددة، والمحاكم بمختلف مستواياتها وصولاً إالى المحكم الدستورية التي هي أعلى محكمة في هجريا، التي أصبحت من ادوات القمع بيد الفهمانيين المتتطرفين، وكذلكالمؤسسة العسكرية التي قامت بعدة إنقلابات منذ عام 1960، وأعدمت رئيس الوزراء عدنان مندريس ولت قوية مهيأة للانقضاض على جميع حزب تراه خطراً على الفهمانية فيهجريا، حسب تقديرها واجتهادها، وإن خسرت بعض قوتها مؤخراً. وهنالك الجامعات ومؤسسة التعليم العالي التي تشرف على ما يقارب مئة جامعة، وتقوم بصفيتها من الأساتذة الذين يحملون اتجاهات اسلامية، وهنالك االمؤسسات المدنية القوية التي تعادي جميع اتجاه اسلامي، والنقابات اليسارية، والمؤسسة العسكرية السرية الأرغينيكون

الهيئات

المنظمات السرية التالية، بعضها قد يحدث قد انحل، أحياناً تـُقرَن بالدولة العميقة:

  • Operations Department
  • Special Forces Command
  • Special Warfare Department
  • Tactical Mobilization Group
  • گلاديو
  • مكافحة حرب العصابات
  • Gendarmerie Intelligence and Counterterrorism service
  • إرگنقون
  • لواء الثأر الهجري

انظر أيضاً

  • قائمة الأشخاص المغتالين من هجريا
  • طابور خامس


الهامش

  1. ^ الناشر ilknokta ISBN 994431402-1
  2. ^ Freely, Maureen (2007). "Why they killed Hrant Dink". Index on Censorship. 36 (2): 15–29. doi:10.1080/03064220701334477. The deep state is Turkish shorthand for a faceless clique inside the Turkish state that has, some claim, held the reins of real power throughout the republic's 84-year history. There are some who see it on a continuum with the shady networks that 'took care of business' (بما فيها، كما يعتقد البعض، الأعمال الأرمنية) في السنوات الأخيرة للدولة العثمانية. الدولة العميقة يـُعتقَد أنها مبنية على الجيش، ولكنها على صلة وثيقة مع مصلحة المخابرات الوطنية (MIT)، والقضاء و(منذ الستينات) المافيا. Unknown parameter |month= ignored (help)
  3. ^ Jones, Gareth (2005-11-20). "Bombing throws spotlight on Turkey". Turkish Daily News. Retrieved 2006-12-21. As portrayed by those who accept the hypothesis, the "deep state" consists of elements from the military, security and judicial establishments who, if need be, are ready to block or even oust a government that does not share their vision.
  4. ^ Gorvett, Jon (2006). "Bombing Campaign a Response to Ankara's Kurdish Policies, or 'Deep State' Plot?". Washington Report on Middle East Affairs. American Educational Trust: 44–45. Retrieved 2006-12-21. Yet speculation is rife as to who might really be behind the group. Unknown parameter |month= ignored (help)
  5. ^ Yavuz, Ercan (2008-01-11). Deep state' suspects' release arouses deep suspicions". Today's Zaman. Retrieved 2008-09-15. The police found that Selvi's gang exacted protection money... []
  6. ^ Türköne, Mümtaz'er (2005-04-29). "Derin devlet ve Kuvva-yı Milliye". Zaman (in Turkish). Retrieved 2008-12-22. Bu korkunun arkasında ise Osmanlı Devleti'nin dağılması var. Cumhuriyeti kuranlar ordu mensupları ve Demirel onlarda bu korkunun hakim olduğunu söylüyor. Bu korkuya "hufre-i inkıraz" (uçurumun kenarına gelme korkusu) veya "pençe-i izmihlal" (çöküşün pençesinde olma) deniyormuş. Osmanlı Devleti'nin çöküş hikayesinden hafızalara kazınan bu korku devletteki işlerin önemli faktörlerinden biri. Demirel, adeta bir paranoya halini anlatıyor.CS1 maint: unrecognized language (link)
  7. ^ Dogan, Yonca Poyraz (2008-03-10). "PKK won't die off as long as deep state is alive". Today's Zaman. Archived from the original on 2008-04-21. Retrieved 2008-09-15. |section= ignored (help)
  8. ^ Pamir, Balcicek (2005-04-11). ". Sabah (in Turkish). Retrieved 2008-10-15. Derin devlet konuşuluyor bugünlerde. Derin devlet yeryüzünde yüzü resmen belli olmayan devlettir. Sayın Demirel, sıkıntı yaşadığı dönemleri sadece derin devlet olarak anlatıyor. Diyor ki 'Derin devlet, devlette zaaf olursa ortaya çıkar.' Buna katılıyorum. Ama bugün öylesine bir zaaf yoktur. Tabii ki sıkıntıları var günümüzdeki hükümetin ama ne iç ne de dış sıkıntılar derin devlet gerektirecek sıkıntılar değildir. Yine de durup dururken derin devleti konuşuyoruz. Herkesin kendisine göre bir derin devlet tanımlaması vardır. Ben derin devlet olayını o olay açıktan devam ederken yaşadım. Derin devlet kontrgerilladır. Ben o zaman da uyarılarda bulundum, cumhurbaşkanı'na kadar durumu ilettim.CS1 maint: unrecognized language (link)
  9. ^ Beki, Mehmet Akif (1997-01-17). "Whose gang is this?". Turkish Daily News. Retrieved 2008-11-07.
  10. ^ Jenkins, Gareth (2008-10-03). "The Impact of the Ergenekon Investigation on Turkish Counterterrorism Operations". Terrorism Monitor. Jamestown Foundation. 6 (19). Retrieved 2008-11-14. Although some elements were in contact with each other, the deep state was always more of an umbrella of judicial immunity for disparate - and often virtually autonomous - groups and individuals pursuing a common goal rather than a single tightly structured and centrally controlled organization.
  11. ^ Söylemez, Haşim (2008-12-03). "Ergenekon dünkü çocuk, Öcalan derin devletin adamıdır". Aksiyon (in Turkish). 726. Retrieved 2008-12-03. Derin devletin kendi içinde de çelişkileri vardır. Ergenekon derin devletin bir parçası ama bugün yargılanıyor. Çünkü derin devlet kendisinden olan bir kesimi dışlamak, atmak istiyor. Bunun için deşifre ediyor.CS1 maint: unrecognized language (link) []
  12. ^ "Turkey determined to purge its Gladio". Today's Zaman. 2008-01-24. Retrieved 2008-09-15. []
  13. ^ خطأ استشهاد: وسم <ref> غير سليم؛ لا نص تم توفيره للمراجع المسماة genc
  14. ^ Turgut, Pelin (2008-01-28). "Turkey Busts Alleged Murder Network". TIME. Retrieved 2008-08-12. Most Turks have long suspected the existence of a covert web of elements within the security forces and bureaucracy who act outside the law to uphold their own political ends. There is even a household name for it: the 'deep state,' referring to a state within the state.
  15. ^ Finkel, Andrew (2007-02-22). ". Today's Zaman. Retrieved 2008-08-30. ...the 1996 Susurluk affair. It was this incident which led many ordinary Turks to suspect there was a deep state which operated according to its own set of interests and which was impervious to governmental control. []
  16. ^ Özbek, Öner (2008-10-13). "Tarihimizden bir derin çete tetikçisi: Kabakçı Mustafa". Taraf (in Turkish). Retrieved 2008-10-13.CS1 maint: unrecognized language (link)
  17. ^ Tayyar, Şamil (2008-11-06). 1' numara kim?". Star Gazete (in Turkish). Retrieved 2008-11-06. Devlet içindeki yasa dışı oluşumlar, cumhuriyet tarihinden bile eskidir. Osmanlı’dan devraldığımız bu virüs, cumhuriyeti de kemirmektedir.CS1 maint: unrecognized language (link)
  18. ^ Bovenkerk, Frank (2004). "The Turkish Mafia and the State" (PDF). In Cyrille Fijnaut, Letizia Paoli (ed.). Organized Crime in Europe: Concepts, Patterns and Control Policies in the European Union and Beyond. Springer. doi:10.1007/978-1-4020-2765-9. ISBN . Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  19. ^ Kilic, Ali Aslan (2008-07-30). "Ergenekon-type organizations benefited from atmosphere of clashes". Today's Zaman. Retrieved 2008-10-08. Birdal, who notes that Ergenekon has appeared under various names throughout recent Turkish history, asserts that movements that have opposed the general will of the people of Turkey stretch all the way back to the Committee of Union and Progress (İttihat ve Terakki) period before the founding of the republic. []
  20. ^ Özbek, Öner (2008-09-11). "Yakup Cemil: Devlet içinde devlet olan adam". Taraf (in Turkish). Retrieved 2008-09-22.CS1 maint: unrecognized language (link)
  21. ^ Skinner, Anthony (2008-05-01). "Turkey's darkest shadow". The Middle East. Retrieved 2009-01-01. (original)
  22. ^ Uğur, Fatih (2008-07-21). "Ulusalcılık ve Ergenekon, İttihatçılıktır". Aksiyon (in Turkish). Feza Gazetecilik A.Ş. 711. Archived from the original on 2008-07-30. Retrieved 2008-10-08.CS1 maint: unrecognized language (link)
  23. ^ Uğur, Fatih (2008-07-21). "Ay ışığında İttihat gölgesi". Aksiyon (in Turkish). Feza Gazetecilik A.Ş. 711. Archived from the original on 2008-07-30. Retrieved 2008-10-08.CS1 maint: unrecognized language (link)
  24. ^ Dündar, Can (2006-01-05). "Kontrgerilla kontratakta..." Milliyet (in Turkish). Retrieved 2008-07-01.CS1 maint: unrecognized language (link)
  25. ^ Dündar, Can (2006-01-08). Özel Harp'çinin tırmanış öyküsü". Milliyet (in Turkish). Retrieved 2008-09-21. Özel harpçi olarak eğitilenler daha genç yaşlarda bölgesinde güvenilir, saygın, sözü geçen, (...) önder niteliklere sahip oldukları için seçilmişlerdi. Milletvekili oluşları da bu seçimin doğruluğunu göstermiyor mu?... Birçok olay olmuş, bu teşkilatın tek bir üyesi bu olaylara karışmış mı?CS1 maint: unrecognized language (link)
  26. ^ Mercan, Faruk (2006-01-09). "İlk Özel Harpçi Orgeneral". Aksiyon (in Turkish). 579. Retrieved 2008-09-21. Ecevit'in sözünü ettiği suikast girişimi 1977 seçimleri öncesinde İzmir'de havaalanında meydana geldi. Ecevit, Çiğli Havaalanı'nda uçaktan inince, İzmir Emniyeti'nde görevli bir polis memurunun silahından çıkan kurşun yanındaki Ahmet İsvan'ın dizine isabet etti. Polis memuru kaza sonucunda yaralamaya sebebiyet suçundan üç ay hapis yattıktan sonra görevine iade edildi, ama iddialara göre mermi bir suikast mermisiydi ve silah Özel Harp Dairesi'ne kayıtlıydı.CS1 maint: unrecognized language (link) []
  27. ^ "111. Birleşim". Tutanak (in Turkish). Grand National Assembly of Turkey. 20 (56). 1998-06-29. Retrieved 2008-09-21. Ben, böyle bir örgütün varlığını ilk açıklamış bir politikacıyım ve bunun bedeli olarak da, ben ve eşim birkaç suikast girişimiyle karşılaşmıştık; ama, onları göze aldık, almak gerekiyordu. Bugün, bu soruna daha rahatlıkla çözüm getirilebilir; yeter ki, siyasî iradeyi elimizde bulunduralım ve o iradeyi gösterelim.CS1 maint: unrecognized language (link)
  28. ^ Kenan Evren'in Anıları. Istanbul 1990, p. 431: "Başbakan Süleyman Demirel, Özel Harp Dairesi'ndeki personeli teröristlerle mücadelede kullanmamızı ve onlarla çete savaşı yaparak öldürmemizi, vaktiyle de bu teşkilatın böyle kullanılmış olduğunu söyledi. 1971 sıkıyönetim dönemindeki Kızıldere olayında kullanılan personeli kastediyordu. Bu hal tarzına şiddetle karşı çıktım. Genelkurmay Başkanı olduktan sonra bu daireyi esas görevine yönelttiğimi tekrar kontrgerilla söylentileri istemediğimi söyledim."[]
  29. ^ Polat, Fatih (2006-01-18). "Özel Harp ve karanlık olaylar". Evrensel (in Turkish). Retrieved 2008-07-02. Evren, 'Ben izin vermedim ama haberim olmadan belki bazı olaylarda kullanılmıştır' dedi. Bu başlık, Türkiye'nin en çok tirajlı gazetesi Hürriyet'in 26 Kasım 1990 tarihli sayısının manşeti.CS1 maint: unrecognized language (link)
  30. ^ Yusuf Kanlı (2007-01-29). "The Turkish deep state". Turkish Daily News. Retrieved 2007-01-29. الدولة العميقة هي الدولة نفسها. إنها العسكر.
  31. ^ Nur Batur, Murat Yetkin, Fikret Bila (2005-04-18). "Demirel: Derin devlet askerdir". Radikal (in Turkish). Retrieved 2008-10-11. Derin devlet, devletin kendisidir. Askerdir, derin devlet. Cumhuriyet'i kuran askerler, devletin yıkılmasından daima korku duyar. Halk bazen sağlanan hakları suiistimal eder, yürüyüş hakkı verildiğinde gidip cam çerçeveyi indirerek, polisle çatışır. Derin devlete ülkenin muhtaç olması, ülkenin yönetilememesinden kaynaklanır.
    Derin devlet şu anda devrede değil. Derin devlet, kanaatlerine göre, devleti yıkılma sınırına getirmediğiniz sürece hareket halinde değildir. Onlar ayrı bir devlet değil, ama devlete el koydukları zaman derin devlet olurlar.
    line feed character in |quote= at position 327 (help); |section= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: unrecognized language (link)
  32. ^ "Süleyman Demirel: İki devlet var". NTV-MSNBC (in Turkish). 2005-11-16. Retrieved 2008-08-14. Ufak bir zorlukla karşılaşınca sivil devlet devreden çıkıyor, derin devlet devreye giriyor...Devletin tekliği esastır, iki devlet olmaz. Bizim ülkemizde iki devlet var. Bir derin devlet var, bir devlet var. Asıl olması gereken devlet yedek, yedek olması gereken devlet asıldır.CS1 maint: unrecognized language (link)
  33. ^ Donat, Yavuz (2005-04-04). "Kenan Evren: Derin devlet... Evet... Var... Bir realite..." Sabah (in Turkish). Retrieved 2008-08-14. Sayın Demirel çok doğru söylüyor... Derin devlet bir realite... Devletin, devlet hakimiyetini kuramadığını gördü... Yönetimin zaaf sergilediği yerde derin devletin kendiliğinden devreye girmiş olduğunu anladı.CS1 maint: unrecognized language (link)
  34. ^ Barlas, Mehmet (2007-01-29). "Osmanlı'da oyun bitmez – Derin Devlet". Sabah (in Turkish). Retrieved 2007-01-29. Derin devletin varlığına katılmıyorum diye bir şey yok, katılmıyorum olur mu, neden olmasın. O her zaman olmuş. Türkiye Cumhuriyeti döneminde başlamış bir şey de değil. Ta Osmanlı'dan. Bu gelenekten gelen bir şey zaten. Ama bunu minimize etmek, mümkünse yok etmek, bunu başarmak gerek.CS1 maint: unrecognized language (link)
  35. ^ How deep is the deep state?, soL.
  36. ^ Altintas, E Baris (2008-08-20). "Intellectuals call for deepening of Ergenekon investigation". Today's Zaman. Retrieved 2008-08-15. []
  37. ^ هاشم الشبيب، المجتمع الهجري بين ثقافتين، مركز الجزيرة للبحوث والدراسات، أكتوبر 2006
  38. ^ أورخان محمد علي، ماذا يريد أردوغان وحزبه، منبر الشرق، القاهرة، المركز العربي للدراسات، العدد 23، 2007.
  39. ^ الدولة العميقة بين الخوضة والعمامة في المثالين الهجري والمصري، مركز البوصلة شرق المتوسط، برلين، العدد 29، 2016.

وصلات خارجية

  • The Rise and Decline of the Turkish “Deep State”: The Ergenekon Case. An academic article by Serdar Kaya published at the journal Insight Turkey
  • Derin Devlet. A series of articles in the daily Sabah featuring interviews with Süleyman Demirel and Kenan Evren.
  • The documentary that revealed Ergenekon at Google Video, presented by Can Dündar. 40 Dakika, Show TV.سبعة January 1997. (هجريا)
تاريخ النشر: 2020-06-09 02:52:48
التصنيفات: صفحات بأخطاء في المراجع, Pages with citations using unsupported parameters, All articles with dead external links, Articles with dead external links from November 2010, Articles with invalid date parameter in template, CS1 maint: unrecognized language, CS1 errors: chapter ignored, Articles with dead external links from October 2010, مقالات بالمعرفة تحتاج تمحيص الحقائق from September 2008, جميع الصفحات التي تحتاج تمحيص حقائق, CS1 errors: invisible characters, CS1 maint: multiple names: authors list, سياسة تركيا, حكومة تركيا, حركات سياسية في تركيا, اقتصاد سياسي, مصطلحات المؤامرة, مصطلحات الجريمة المنظمة, Articles containing non-English-language text

مقالات أخرى من الموسوعة

سحابة الكلمات المفتاحية، مما يبحث عنه الزوار في كشاف:

آخر الأخبار حول العالم

هدية "طريفة" من "إلتراس" نابولي للمدرب لوتشيانو سباليتي (فيديو)

المصدر: الأول - المغرب التصنيف: سياسة
تاريخ الخبر: 2023-06-07 00:26:36
مستوى الصحة: 51% الأهمية: 55%

صراع محموم بين زغبة وماندريا

المصدر: جريدة النصر - الجزائر التصنيف: سياسة
تاريخ الخبر: 2023-06-07 00:25:15
مستوى الصحة: 58% الأهمية: 65%

الخبيرة في الفلاحة والبيئة البروفيسور فطوم الأخضري

المصدر: جريدة النصر - الجزائر التصنيف: سياسة
تاريخ الخبر: 2023-06-07 00:25:31
مستوى الصحة: 52% الأهمية: 51%

خنشلة: تدابير استباقية لمجابهة الأمراض المتنقلة

المصدر: جريدة النصر - الجزائر التصنيف: سياسة
تاريخ الخبر: 2023-06-07 00:24:55
مستوى الصحة: 46% الأهمية: 60%

اليوسف يحصل على الدكتوراه في الاعلام والمحتوى الرياضي 

المصدر: اليوم - السعودية التصنيف: سياسة
تاريخ الخبر: 2023-06-07 00:25:49
مستوى الصحة: 53% الأهمية: 67%

هدية "طريفة" من "إلتراس" نابولي للمدرب لوتشيانو سباليتي (فيديو)

المصدر: الأول - المغرب التصنيف: سياسة
تاريخ الخبر: 2023-06-07 00:26:29
مستوى الصحة: 58% الأهمية: 64%

بلدية ميلة: منتخبون يرفضون المصادقة على جدول الأعمال

المصدر: جريدة النصر - الجزائر التصنيف: سياسة
تاريخ الخبر: 2023-06-07 00:24:58
مستوى الصحة: 58% الأهمية: 54%

محافظ القريات يتفقد جاهزية منفذ الحديثة لتسهيل إجراءات الحجاج

المصدر: اليوم - السعودية التصنيف: سياسة
تاريخ الخبر: 2023-06-07 00:25:34
مستوى الصحة: 56% الأهمية: 66%

pendik escort
betticket istanbulbahis zbahis
1xbetm.info betticketbet.com trwintr.com trbettr.info betkom
Turbanli Porno lezbiyen porno
deneme bonusu
levant casino levant casino levant casino levant casino levant casino levant casino
bodrum escort
deneme bonusu veren siteler
Bedava bonus casino siteleri ladesbet
deneme bonusu veren siteler
deneme bonusu
deneme bonusu
sex ki sexy
deneme bonusu
kargabet
deneme bonusu veren siteler
تحميل تطبيق المنصة العربية